ජාත්‍යන්තරකරණයේ දී අභියෝග රැසකට ලක්වන මුදල්

චීනය, 21 වන ශතවර්ෂයේ වර්ධනය වන සිය ආර්ථික සාර්ථකත්වය සමග, ජාත්‍යන්තර ආයෝජන සහ මහබැංකු සංචිත සඳහා සිය ජාතික මුදල් ඒකකය භාවිතය ප්‍රවර්ධනය කිරීමට පටන් ගෙන තිබෙන බව විදෙස් මාධ්‍ය පවසනවා.

ඩොලරය, යුරෝ සහ යෙන් වැනි අනෙකුත් ගෝලීය සංචිත මුදල් සඳහා විකල්පයක් සැපයීමට අමතරව, RMB ජාත්‍යන්තරකරණය ඉදිරි කාලය තුළ එක්සත් ජනපද සම්බාධක තීව්‍ර කිරීමට එරෙහිව චීන ආර්ථිකය පරිවරණය කිරීමට දායක වනු ඇති බවයි එම වාර්තා මගින් පෙන්වා දෙන්නේ.

මේ සම්බන්ධයෙන් විදෙස් මාධ්‍ය පහත පරිදි කරුණු සඳහන් කර තිබෙනවා.

‘NDB සහ AIIB යන දෙකම වඩාත් ස්ථාපිත ගෝලීය මූල්‍ය ආයතනවල භූමිකාවට අභියෝග කරන සමාන්තර සංවිධානයක ආකාරයක් ප්‍රකාශ කරයි.

චීනය සම්බන්ධ දේශසීමා ගනුදෙනුවලදී RMB භාවිතය ප්‍රවර්ධනය කිරීමට බහුපාර්ශ්වික සංවර්ධන බැංකු උපකාර කර ඇතත්, චීනය සම්බන්ධ නොවන ගනුදෙනුවලදී RMB භාවිතය සීමාසහිත බව හඳුනා ගනී. මෙය RMB ජාත්‍යන්තරකරණය සම්බන්ධයෙන් පවතින ගැටලු සහ උත්සුකයන් පිළිබිඹු කරන අතර ගෝලීය ගනුදෙනුවලදී RMB මුහුණ දෙන පුළුල් ව්‍යුහාත්මක අභියෝග ගැන මින් ඉදිරියට අවධානය යොමු කරනු ලැබේ.

RMB ජාත්‍යන්තරකරණයේ දී MDB භූමිකාව

RMB ජාත්‍යන්තර විනිමය ඒකකයක් ලෙස ප්‍රවර්ධනය කිරීම 21 වන සියවසේ චීනයේ ප්‍රධාන ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති අරමුණක් බවට පත්ව ඇත.
2009 තරම් මුල් භාගයේදී, බීජිං විසින් චීන සහ විදේශීය සමාගම්වලට RMB මගින් ගනුදෙනු පියවීමට ඉඩ සලසන වැඩසටහනක් හඳුන්වා දෙන ලදී.
චීනය සඳහා, මුදල් ජාත්‍යන්තරකරණය විදේශ ප්‍රතිපත්ති අරමුණු සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා වන ක්‍රියාමාර්ගයක් ද වේ.(ජාත්‍යන්තර ගනුදෙනු වලදී RMB භාවිතය ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ එමඟින් මුදල්වල සහ චීන මූල්‍ය අංශයේ සමස්ත කීර්තිය ඉහළ නංවයි).

කෙසේ වෙතත්, වඩාත් ක්ෂණික උපායමාර්ගික අංගයක් ද ඇත. එක්සත් ජනපද ඩොලරය අඛණ්ඩව වැඩිම ඉල්ලුමක් ඇති ගෝලීය මුදල් වර්ගය වන අතර ගෝලීය සංචිත මුදල් ලෙස ක්‍රියා කරමින් එක්සත් ජනපදයට අද්විතීය මූල්‍ය ප්‍රතිපත්ති මෙවලම් සහ වාසි ලබා දෙයි. (අනෙකුත් රටවල මූල්‍ය ප්‍රතිපත්තියට බලපෑම් කිරීම, එක්සත් ජනපද ප්‍රාග්ධන වෙලඳපොලවල් වෙත ප්‍රවේශය උත්තේජනය කිරීම සහ අනෙකුත් රටවලට දරාගත නොහැකි අනුපාතයකින් දේශීය හිඟය ඉහළ නැංවීම)

AIIB සහ NDB වැනි බහුපාර්ශ්වික සංවර්ධන බැංකු, සිය මූල්‍ය ඒකකය ජාත්‍යන්තරකරණය සඳහා වන චීන ප්‍රයත්නයේ සැලකිය යුතු පාර්ශ්වකරුවන් ලෙස කැපී පෙනේ. මෙම ආයතන සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල යටිතල පහසුකම් ව්‍යාපෘති සඳහා මූල්‍ය ආධාර සපයන අතර, ඒවායේ ආයෝජන නිතර RMB වලින් සිදු කෙරේ.

අතිරේකව, බැංකු දෙකම සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවලට ඔවුන්ගේ ආනයන සහ අපනයන කටයුතු සඳහා පහසුකම් සැලසීම සඳහා RMB-නම් කරන ලද ණය ලබා දීමෙන් RMB භාවිතය ප්‍රවර්ධනය කරයි. තවද, MDBs ගෝලීය මූල්‍ය කටයුතුවලදී RMB භාවිතය ප්‍රවර්ධනය කරන ඔවුන්ගේ ණය දීමේ මෙහෙයුම් වලදී පියවීමේ මුදල් ඒකකයක් ලෙස වැඩි වැඩියෙන් RMB භාවිතා කරයි.

නව සංවර්ධන බැංකුව – NDB

බ්‍රසීලය, රුසියාව, ඉන්දියාව, චීනය සහ දකුණු අප්‍රිකාව එක් කරන BRICS සමූහයේ කොටසක් ලෙස 2014 දී නව සංවර්ධන බැංකුව – NDB ආරම්භ කරන ලදී. මෙම ආර්ථිකයන් සඳහා, ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල (IMF) සහ ලෝක බැංකු සමූහය (WBG) වැනි ස්ථාපිත මූල්‍ය සංවිධාන බටහිර රටවල දේශපාලන-ආර්ථික අදහස් සහ අරමුණු අඛණ්ඩව පිළිබිඹු කරන අතර, බටහිර සහ විශේෂයෙන් ඇමරිකානු බලපෑම අඩුකරන MDB සඳහා ඇති ඉල්ලුම ඉහළ නංවයි.

NDB මෙන්ම පසුකාලීනව AIIB ද “සමාන්තර ආයතන” ආකාරයක් ඉදිරිපත් කරයි, එනම් “දැනටමත් පවතින ආයතනවලට සමාන කාර්යයක් ඉටු කරන” සහ “නව සම්මතයන් නිර්මාණය කිරීමට සහ ව්‍යාප්ත කිරීමට උපකාර කරන” ආයතන වේ. NDB හි මූලික ප්‍රතිපත්ති පරමාර්ථය වන්නේ නැගී එන ආර්ථිකයන්හි යටිතල පහසුකම් සහ තිරසාර සංවර්ධන ව්‍යාපෘති සඳහා මූල්‍ය සම්පාදනය කිරීමයි. සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් සඳහා විකල්ප මූල්‍ය ප්‍රභවයක් සපයයි.
RMB ජාත්‍යන්තරකරණය NDB ප්‍රතිපත්තියේ ප්‍රධාන අංගයකි. 2016 ජූලි මාසයේදී බිලියන තුනක බැඳුම්කර සමාරම්භක නිකුත් කිරීමත් සමඟ RMB වලින් නියම කරන ලද බැඳුම්කර නිකුත් කළ පළමු බහුපාර්ශ්වීය සංවර්ධන බැංකුව NDB විය.

තවද, සාමාජික රටවල යටිතල පහසුකම් සහ තිරසාර සංවර්ධන ව්‍යාපෘති සඳහා සහාය වීම සඳහා RMB මගින් මූල්‍ය පහසුකම් සපයන ණය දීමේ පහසුකමක් NDB විසින් ස්ථාපිත කර ඇත. පහසුකම පිහිටුවීම මගින් ණය ගන්නා රටවලට RMB හි මූල්‍යකරණයට ප්‍රවේශ වීමට ඉඩ සලසමින් විදේශ මුදල් මත ඔවුන්ගේ විශ්වාසය අඩු කරයි. මීට අමතරව, ජාත්‍යන්තර වෙළෙඳ ගනුදෙනුවලදී RMB භාවිතය ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා NDB චීන මූල්‍ය ආයතන(2017 දී චීන සංවර්ධන බැංකුව – (CDB) සමග අත්සන් කළ අවබෝධතා ගිවිසුම සහ චීනයේ කාර්මික සහ වාණිජ බැංකුව (ICBC) සහ චීන බැංකුව (BOC) සමඟ අත්සන් කළ ගිවිසුම්) සමඟ ගිවිසුම් අත්සන් කර ඇත. NDB සහ CDB අතර ජාත්‍යන්තර ගනුදෙනු වලදී RMB භාවිතය ප්‍රවර්ධනය කිරීමේ විධිවිධාන එම අවබෝධතා ගිවිසුමට ඇතුළත් විය. NDB සහ අදාළ ණය ගන්නා රටවල් අතර RMB-නම් කරන ලද ගනුදෙනු සඳහා පහසුකම් සැලසීම ICBC සහ BOC සමඟ අත්සන් කර ඇති ගිවිසුම් මගින් අරමුණු කෙරේ. අනෙකුත් ප්‍රධාන NDB ප්‍රතිපත්තිවලට චීනය ප්‍රමුඛ ජාත්‍යන්තරකරණ මුලපිරීම් සඳහා සහාය ඇතුළත් වේ, උදාහරණයක් ලෙස ජාත්‍යන්තර RMB ගනුදෙනු සඳහා පහසුකම් සැලසීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන Cross-border Interbank Payment System (CIPS) හි සාමාජිකයෙකු වීම. එක්ව ගත් විට, මෙම පියවරයන් RMB ජාත්‍යන්තරකරණය සඳහා වූ පුළුල් ප්‍රයත්නයේදී NDB විසින් ප්‍රධාන භූමිකාවක් ඉටු කරයි.

කෙසේ වෙතත්, RMB ජාත්‍යන්තරකරණය ප්‍රවර්ධනය කිරීමට NDB දරන ප්‍රයත්නයන් අභියෝග කිහිපයකට මුහුණ දෙන බව EFSAS අධ්‍යයන වාර්තාවේ සඳහන් වේ. මෙම අභියෝගවලට RMB හි සීමිත ගෝලීය භාවිතය, RMB විනිමය අනුපාතවල අස්ථාවරත්වය, RMB-නම් කරන ලද වත්කම් සීමිත වීම, නියාමන අභියෝග, අනෙකුත් MDBs වෙතින් තරඟකාරිත්වය සහ භූ දේශපාලනික ආතතීන් ඇතුළත් වේ.

ආසියානු යටිතල පහසුකම් සංවර්ධන බැංකුව – AIIB

Asian Infrastructure Investment Bank (AIIB) යනු තවත් බහුපාර්ශ්වික සංවර්ධන බැංකුවක් වන අතර එය කලාපය පුරා ආර්ථික සංවර්ධනය ප්‍රචලිත කරමින් ආසියාවේ යටිතල පහසුකම් ව්‍යාපෘති සඳහා මූල්‍යකරණය අරමුණු කරයි. මුල් BRICS සාමාජිකයින් අතර කොටස් සමාන ලෙස බෙදා හැරීම හේතුවෙන් AIIB බහුපාර්ශ්වික මුලපිරීමක් ලෙස පවතින අතර, චීනය AIIB තුළ වඩාත් තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. චීනය AIIB වෙත ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 29කට වඩා වැඩි ප්‍රාග්ධන දායකත්වයක් ලබාගෙන ඇති අතර, එය සමස්ත ප්‍රාග්ධන පදනමෙන් 30.71%ක් වන අතර මුළු ඡන්ද ප්‍රමාණයෙන් 26.58%ක් බවට පරිවර්තනය වේ. දෙවන ඉහළම ඡන්ද පංගුව ඇති රට වන ඉන්දියාව, සියලු ඡන්දවලින් 7.60% ක් දරයි. චීනය වඩාත් කැපී පෙනෙන සහ බලගතු භූමිකාවක් ඉටු කරන ව්‍යුහය, චීනයට AIIB වඩාත් ඒකපාර්ශ්වික, අධිපතිවාදී විදේශ ප්‍රතිපත්ති මෙවලමක් ලෙස භාවිතා කළ හැකි බවට කනස්සල්ලට හේතු වී ඇත.

චීන මුදල් ඒකකය ජාත්‍යන්තරකරණය සඳහා AIIB හි ප්‍රයත්නයේ ප්‍රධාන අංගයක් වන්නේ BRI ය. AIIB සතුව පවතින සියලුම ණය වලින් තුනෙන් එකක් පමණ BRI ව්‍යාපෘතිවල මූල්‍යකරණයට සෘජුවම සම්බන්ධවේ.

AIIB විසින් ණය ගැණුම්කරුවන්ට RMB-නම් කරන ලද ණය ලබා දෙන අතරම එහි ණය දීමේ කටයුතු සඳහා අරමුදල් රැස් කිරීම සඳහා RMB-නම් කරන ලද බැඳුම්කර නිකුත් කර ඇත. NDB හි මෙන්ම, AIIB විසින් ප්‍රධාන වශයෙන් යටිතල පහසුකම් මූල්‍යකරණය සහ තිරසාර සංවර්ධනය කෙරෙහි අවධානය යොමු කරමින් ආයෝජන අරමුණු රාශියක් මත අනෙකුත් MDBs සහ මූල්‍ය ආයතන සමඟ අවබෝධතා ගිවිසුම් අත්සන් කර ඇත. ගෝලීය පරිමාණයෙන් RMB-නම් කරන ලද ගනුදෙනු සඳහා පහසුකම් සැලසීම සඳහා ලක්සම්බර්ග් සහ එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය වැනි රටවල RMB නිෂ්කාශන මධ්‍යස්ථාන පිහිටුවීමට AIIB තවදුරටත් සහාය ලබා දී ඇත.

 

මුදල් ජාත්‍යන්තරකරණයේ සීමාවන්

අප්‍රිකාවේ, ආසියාවේ සහ දකුණු ඇමරිකාවේ සංවර්ධනය වෙමින් පවතින ආර්ථිකයන් සංඛ්‍යාවක් චීනය සමඟ ගනුදෙනු කිරීමේදී RMB භාවිතා කිරීමට පටන් ගෙන ඇත. BRI හි කොටසක් ලෙස චීන ආයෝජන විශාල වශයෙන් ගලා ඒම දැක ඇති රටවල දේශසීමා ගනුදෙනුවලදී RMB භාවිතය වඩාත් කැපී පෙනේ. කෙසේ වෙතත්, අනෙකුත් මුදල් වර්ග වඩාත් ප්‍රමුඛ තේරීම ලෙස පවතින අනෙකුත් ගනුදෙනු වලදී RMB භාවිතා කිරීමට අඩු කැමැත්තක් ඇති බව පෙන්නුම් කෙරේ.